Dat een hoge bloeddruk (hypertensie) niet gezond is, dat weten de meeste mensen wel. Maar wat betekent een te hoge bloeddruk, en wat zijn precies de gevolgen daarvan? En op welke aandoeningen heb je een hoger risico met een hoge bloeddruk. Dat leggen we hier kort en begrijpelijk uit.
Wat betekent “een hoge bloeddruk hebben” eigenlijk?
Je hart is de belangrijkste spier in je lichaam. Het pompt constant bloed met zuurstof naar al je organen, zodat die hun werk kunnen doen. Het hart doet dat door zich samen te knijpen (de bovendruk) en dan weer te ontspannen (de onderdruk). Als het hart zich samenknijpt wordt het bloed uit het hart je slagaderen in geperst. Daarbij oefent het druk uit op de wanden van die slagaderen.
Soms ontstaat er door het rondpompen van het bloed een sterkere druk dan normaal in je bloedvaten. Je bloeddruk kan iets hoger zijn dan normaal is, maar ook veel hoger. Artsen spreken pas van een hoge bloeddruk, als de waarde minstens 140 mmHg voor de bovendruk en/of 90mmHg voor de onderdruk is. De medische naam voor hoge bloeddruk is hypertensie.
Waardoor kan je een hoge bloeddruk krijgen?
Er zijn veel oorzaken die hypertensie kunnen veroorzaken. Sommige daarvan kan je soms zelf voorkomen of aanpassen: overgewicht, roken, veel alcohol drinken, weinig bewegen, zout eten en stress bijvoorbeeld. Bij andere oorzaken is dat een stuk moeilijker: nierziektes, erfelijke aanleg, ouder worden en geslacht (mannen hebben een hoger risico) kunnen ook een hoge bloeddruk tot gevolg hebben.
De dokter kan verschillende onderzoeken uitvoeren om de oorzaak van hypertensie op te sporen. Soms kan hij die duidelijk aanwijzen, maar vaak ook niet.
Wat zijn de gevolgen van een hoge bloeddruk?
Hypertensie kan veel negatieve gevolgen voor je lichaam hebben. Sommige mensen krijgen nooit last van hun hoge bloeddruk, andere kunnen er ernstig onder leiden.
Vaak geen klachten
Vaak komen mensen er pas achter dat ze een hoge bloeddruk hebben, als de huisarts die een keer opmeet. Je kan namelijk jarenlang zonder klachten rondlopen met deze conditie. Dat is eigenlijk jammer, want als je er wél iets van merkte, dan zou er ook sneller iets tegen gedaan kunnen worden.
Merkbare klachten
Als je bloeddruk hoog genoeg word, dan kan je wel degelijk klachten krijgen. Veel mensen hebben dan vaak last van hoofdpijn en zien soms wazig. Ook kan je vaak erg vermoeid zijn en last van kortademigheid krijgen. Sommige mensen voelen zich misselijk en worden snel duizelig.
Problemen met de bloedsomloop
Bij een normale bloeddruk kunnen de slagaderen de bovendruk van het hart goed opvangen. Bij hypertensie lukt dat niet – de wanden van je slagaderen staan constant onder een te hoge druk. Je bloedvaten reageren hierop door dikker en sterker te worden. Dat is helaas op de lange termijn geen oplossing, want de bloedvaten worden zo ook minder rekbaar. Daardoor wordt de bloeddruk nog hoger dan hij al was. Op termijn kan er slagaderziekte (aderverkalking, atherosclerose) ontstaan. Daarbij komt er een laagje vet in de wand van de slagaderen te liggen. Aders kunnen dan scheuren of geblokkeerd raken. Je merkt dat vaak doordat je pijn op de borst krijgt. Ook kunnen problemen met de bloedsomloop tot hartinfarcten en beroertes of hersenbloedingen leiden.
Hartinfarct
Een hartinfarct (hartaanval) is een plotselinge en heftige gebeurtenis. Eén van de kransslagaderen rond je hart barst, waardoor je hart zelf niet voldoende bloed meer krijgt. Je hart kan daardoor ernstig beschadigd raken en daarna veel slechter functioneren. Bij een ernstige hartaanval kan je ook komen te overlijden.
Beroerte en hersenbloeding
Een beroerte is een ernstige situatie waarin er een slagader in de hersenen afgesloten raakt. Een deel van de hersenen krijgt dan geen bloed meer. Je kan daardoor bepaalde lichaamsfuncties verliezen. Je krijgt bijvoorbeeld spraakproblemen of verlammingsverschijnselen, of je kunt doof of blind worden. Je kan ook sterven aan een beroerte. Een hersenbloeding is een probleem met de slagaderen in de hersenen, die een opeenhoping van bloed veroorzaakt. Ook hierbij kunnen de gevolgen ernstig zijn.
Problemen bij een zwangerschap
Vrouwen met een hoge bloeddruk die zwanger raken lopen extra risico. De placenta (moederkoek), het orgaan dat bloed van de moeder naar de baby doorgeeft, kan beschadigd worden door de hypertensie. Dat kan er voor zorgen dat de baby zich minder goed ontwikkelt of zelfs niet levensvatbaar is.
Nierziekten
Hoge bloeddruk kan veroorzaakt worden door nierziekten, maar het kan ook de oorzaak zijn van schade aan de nieren. Beschadigde nieren kunnen de afvalstoffen uit je bloed niet meer goed verwijderen, wat vervelende symptomen geeft. Uiteindelijk kan het nodig zijn om nierdialyse of een niertransplantatie uit te voeren.